در ابتدا جهت آگاهی خوانندگان محترم یک تعریفی از ارولوژی بیان می شود. ارولوژی رشته ای از پزشکی است که در آن از بیماریهای سیستم ادراری و تناسلی در مردان و سیستم ادراری در زنان بحث می شود. همه ساله هفته ای را در اسفند ماه بعنوان هفته سلامت مردان در نظر گرفته و چند روز مانده به آن انجمنها و نهادهای مختلف فعالیتهائی را شروع می کنند تا قدمی در جهت ارتقاء سلامت مردان برداشته شود و در پایان این هفته موضوع به فراموشی سپرده شده تا سال آتی هفته اول اسفند ماه فرا رسد و اقدامات تبلیغاتی دوباره شروع می شوند. در این هفته هزاان پوستر و بروشور تبلیغاتی پخش شده و مطالبی در رسانه ها بیان می شود، اینکه این اقدامات چقدر در ارتقاء سلامت مردان مفید واقع می شوند، نیاز به نظر کارشناسی و بررسی علمی دارد.

سخن اصلی این نوشتار در باب برنامه ریزی انجمن ارولوژی ایران بعنوان یکی از ارکان اصلی اصلی هفته سلامت مردان می باشد. در چند سال گذشته تا جائیکه بنده به یاد دارم همیشه این انجمن موضوع هفته سلامت مردان را حول محور "سلامت پروستات" قرار می دهد و امسال نیز متاسفانه این اتفاق افتاده است. این تصمیم از نظر علمی و ماهوی اشکالات زیاد دارد که بنده در چند سطر به آنها اشاره کرده و سپس موضوعاتی که در سلامت مردان خیلی مهم تر و پرداختن به آنها خیلی واجب تر نیز می باشند را ذکر خواهم کرد.

1. هدف از بیان کلمه سلامت این است که ما با انجام اقداماتی سلامت مردان را در جامعه ارتقاء بدهیم و این بیشتر از طریق جلوگیری از ایجاد بیماری و کاهش عوارض آن می باشد. پروستات در طول زندگی یک مرد ممکن است دچار سه بیماری عمده عفونت و التهاب یا همان پروستاتیت، بزرگی خوش خیم و سرطان شود. بیماری پروستاتیت به غیر از موارد اندکی که با بیماریهای آمیزشی رابطه دارد، بقیه موارد آن قابل پیشگیری نیست، بیشتر موارد طولانی پروستاتیت منشا غیر عفونی دارند و اصولا در دراز مدت تاثیری بر سلامت مردان ندارد.

2. بزرگی خوش خیم پروستات جزولاینفک زندگی مردان است، جلوی آنرا نمی توان گرفت، و مثل تمامی جوامع دیگر از هر سه نفر مرد یک نفر آن در طول زندگی مجبور به عمل جراحی برای بزرگی خوش خیم پروستات می شوند و این بیماری نیز تاثیر عمده ای در به خطر افتادن سلامت مردان ندارد.

3. بیماری بعدی سرطان پروستات است. این بیماری در مردان نسبتا شایع است، نمی توان از ایجاد آن پیشگیری کرد، رابطه ای با رژیم غذائی ندارد، تا چند سال قبل توصیه می شد که همه مردان از یک سن بخصوص به بالا از نظر سرطان پروستات همه ساله مورد بررسی قرار گیرند، ولی چند سال اخیر مشخص شده است که این کار نه تنها سبب افزایش سلامت و طول عمر مردان نشده است، بلکه سبب ایجاد عوارض متعدد در مردان و هزینه متعدد برای مردان شده است. در آمریکا مرکز سیاستگذاری بهداشتی برنامه بررسی همه مردان از نظر سرطان پروستات را منع کرده و بدنبال آن انجمن ارولوژی اروپا نیز در آخرین گاید لاین خود که مربوط به سال 2014 است تاکید کرده است که همه مردان لازم نیست از نظر سرطان پروستات بررسی شوند چون آن به ضرر مردان تمام می شود. در باب این موضوع بنظر بنده بیشتر از آموزش مردان، آموزش استراتژی جدید به پزشکان است که در کشور پای هر مردی از 20 تا 80 ساله به یک مطبی باز می شود و شکایت از علائم ادراری دارد در اکثر موارد بلافاصله آزمایش سرطان پروستات نوشته می شود. انجمن ارولوژی ایران اگر بتواند این موضوع را اصلاح کند، تاثیر بسیار بیشتری بر روی سلامت مردان خواهد داشت.

4. انجمن ارولوژی بنظر بنده موظف است در باب این موضوع که در مردان ایرانی موضوع غربالگری از نظر سرطان پروستات باید چگونه باشد، صراحتا اظهار نظر کند و استراتژی خود را مشخص کند، چون روند فعلی عوارض و هزینه های زیادی بر سیستم بهداشتی درمانی کشور و مردان اعمال می کند.

و اما از باب منظر سلامت مردان، ما نباید مرد را فرد میانسال و یا کهنسالی که دارای چند فرزند است تلقی کنیم. در جنس مرد نوزاد پسر از بدو تولد نیاز به مراقبتهای بهداشتی دارد و همین نوزادان و کودکان پسر هستند که بعدها مردان جامعه را تشکیل می دهند، بنابراین تمامی نهادها که در این هفته فعالیت می کنند باید فعالیت آنها معطوف به سلامت جنس مرد در هر سنی باشد. و اما بنده برای بیان موضوعاتی که اهمیت خیلی زیادتری از "پروستات" دارند، جنس مرد را به سه گروه سنی، 20-0، 40-21 و بالاتر از 40 سالگی تقسیم می کنم و موضوعاتی که برای سلامت این گروه از جنس مذکر از منظر ارولوژی مهم هستند را بیان می کنم.

گروه سنی 20-0 سال

در این گروه سنی یک موضوع عمده سلامت مردان را به خطر می اندازد و تا حدود زیادی خانواده ها نیز از آن بی اطلاع هستند، و آن موضوع وجود بیضه نزول نکرده در نوزاد پسر است. ما باید به خانواده ها تاکید کنیم که اگر بیضه نزول نکرده تا پایان 12 ماهگی در سر جای اصلی خود قرار نگیرد باید با عمل جراحی پائین آورده شده و در داخل کیسه بیضه قرار گیرد و گرنه کار خود را از دست می دهد، ضمن اینکه خطر سرطان بیضه در آینده چه عمل جراحی صورت بگیرد و چه عمل جراحی صورت نگیرد، در اینگونه بیضه ها بیشتر است و باید اینگونه نوزادان پسر ضمن عمل جراحی به موقع، بطور منظم تحت مراقبتهای بهداشتی قرار گیرند تا در آینده برای آنها مشکل ساز نشود. اگر نوزاد پسری دارای بیضه نزول نکرده دو طرفه بوده و نسبت به عمل جراحی به موقع آن اقدام نشود، در آینده اینگونه مردان ضمن داشتن مشکل فیزیکی فقدان دو طرفه بیضه در کیسه های بیضه، دچار ناباروری نیز خواهند شد. کم نیستند پسرهائیکه بیماری بیضه نزول نکرده آنها موقع رفتن به سربازی تشخیص داده می شود.

گروه سنی 40-21 سال

در این گروه سنی سه موضوع عمده سلامت مردان را بشدت در خطر می اندازد. اولی سرطان بیضه است. سرطان بیضه برخلاف اکثر سایر سرطانهای بدن، بیشتر در دهه سوم و چهارم زندگی دیده می شود، تشخیص به موقع آن خیلی اهمیت دارد و اگر به موقع تشخیص داده نشود بر خلاف سرطان پروستات که در سنین بالا دیده شده و مشی بطئی دارد، بسرعت در بدن پخش شده و سبب مرگ فرد مبتلا می شود. چون ناحیه تناسلی نقطه ای از بدن است که در بیان بیماریهای آن شرم و حیا وجود دارد، گاها مردان مبتلا به پزشک تا مراحل انتهائی بیماری مراجعه نمی کنند. الان در بسیاری از کشورها برنامه آموزش مردان برای معاینه خود از نظر وجود هرگونه توده در بیضه اجرا می شود. سرطان بیضه با ایجاد یک توده در بیضه که معمولا موقعیکه به اندازه یک فندق است، قابل لمس می شود و مشخص می گردد، ولی اغلب بیماران تا مراحل پیشرفته و بزرگ شدن شدید بیضه مراجعه نمی کنند. این شعار را مردان باید بخاطر داشته باشند که "هر توده در بیضه سرطان است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود".

موضوع بعدی که این گروه سنی و سلامت مردان را بشدت تهدید می کند مصرف هورمونهای استروئیدی برای بدن سازی در باشگاههای ورزشی است که متاسفانه رواج بسیار زیادی هم دارد. اگر انجمن ارولوژی موضوع هفته سلامت مردان امسال را بر باب این موضوع قرار می داد در ارتقا سلامت مردان دهها بار مفید تر از موضوع پروستات در مردان بود. مصرف هورمونهای استروئیدی عوارض زیانبار و جبران ناپذیری در مردان دارد که مهمترین آنها تحلیل رفتن بیضه ها و ایجاد ناباروری دائمی و ایجاد اختلالات کبدی است.

و موضوع سوم این گروه سنی بیماریهای آمیزشی است. دو دهه قبل شایعترین بیماری آمیزشی سوزاک بود که با دو تا آمپول درمان می شد ولی متاسفانه امروزه نوع و طیف بیماریها عوض شده و بیماریهای غیر قابل درمان و خطرناک برای سلامتی جایگزین بیماریهای قبلی شده اند. بیماری زگیل تناسلی یک بیماری آمیزشی است، عامل آن ویروسی به نام اچ پی وی (HPV) می باشد، این ویروس درمان ندارد و عامل سرطانهای متعدد در مردان و زنان می باشد. شایعترین عامل سرطان دهانه رحم در خانمها ابتلا به همین ویروس است. اگر مردی مبتلا به این ویروس شود، علاوه از اینکه خطر خود وی را تهدید می کند، در صورت تاهل، ویروس به همسر نیز منتقل شده و سبب گرفتاری وی نیز خواهد شد. از حدود دو دهه قبل واکسیناسیون بر علیه زگیل تناسلی در برنامه واکسیناسیون کشوری کشورهای اروپائی و آمریکا گنجانده شده است، اکنون تا دیر نشده وقت آن فرارسیده است که مسئولین بهداشتی کشور در مورد گنجانیده شدن برنامه واکسیناسیون در برنامه کشوری واکسیناسیون اظهار نظر کنند. قائدتا آن نیازمند بررسیهای اپیدمیولوژیک خاصی می باشد و در این راه انجمنهای علمی مثل انجمن ارولوژی ایران باید با انجام تحقیقات علمی در این مورد کمک مسئولین بهداشتی کشور در اخذ تصمیم باشند.

گروه سنی بالای 40 سال

از منظر ارولوژی مهمترین موضوعی که سلامت مردان در این گروه سنی را به خطر می اندازد "یائسگی در مردان" یا همان آندروپوز است که مترادف یائسگی در زنان یا منوپوز می باشد. متاسفانه در جامعه ما این موضوع جا نیفتاده است که مردان نیز مثل زنان دچار یائسگی می شوند، منتهی فرایند ایجاد آن در خانمها خیلی ناگهانی و پر سر و صدا و در مردان بتدریج و آهسته است. یائسگی در مردان عبارت از کاهش میزان هورمونهای مردانه با بالا رفتن سن است. پس از 40 سالگی همه ساله حدود یک درصد از میزان هورمونهای مردانه کاسته می شود. شایعترین علت شکستگی سراستخوان ران در مردان، پوکی استخوان ناشی از یائسگی می باشد. یائسگی در مردان بشدت بر کیفیت زندگی مردان اثر سوء دارد و درمان مناسب آن سبب بهبود کیفیت زندگی و کاهش عوارض یائسگی می شود. از مهمترین عوارض یائسگی در مردان می توان به اختلالات حافظه، اختلالات خواب، اختلال در عملکرد جنسی، کاهش توده عضلانی و ضعف عضلانی، ریزش موهای بدن و پوکی استخوان اشاره کرد.

البته موضوعات دیگری هم در باب سلامت مردان از منظر ارولوژی وجود دارند که اهمیت بیشتری از پروستات در مردان دارند ولی بیان همه آنها سبب اطاله کلام شده و خارج از محدوده یک نوشتار است. موضع نهائی که قابل ذکر است این است که جامعه از مجموعه خانواده ها تشکیل می شود و ارتقاء سلامت خانواده ها سبب ارتقاء سلامت جامعه می گردد. موضوع سلامت در مردان و زنان باید یک موضوع دینامیک بوده و مبانی ذیربط برای آن برنامه داشته باشند و صراحتا اعلام کنند که برای ارتقاء سلامت مردان و زنان مثلا در 5 سال و 10 سال آینده چه برنامه ای دارند و 10 سال بعد جامعه از نظر سلامت در کجا قرار خواهد گرفت، و گرنه انجام کارهای کلیشه ای به مدت یک هفته در سال بنظر نمی رسد تاثیر عمده در ارتقاء سلامت مردان داشته باشد.

کانال تلگرام بیماریهای ارولوژی:

https://telegram.me/urologicaldiseasedrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص باروری و ناباروری:

https://t.me/nabarvaridrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص سلامت جنسی:

https://t.me/salamatjensidrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص زگیل تناسلی:

https://t.me/zegiltanasolidrsafarineiad

کانال تلگرام مخصوص ترانسها:

https://t.me/Iraniantransgender

کانال کاربرد لیزر اربیوم یاگ

https://t.me/erbyaglaserdrsafarinejad

کانال بیماریهای آمیزشی

https://t.me/stddrsafarinejad