موادیکه مردان و زنان در محیط کار با آنها سروکار دارند می توانند سلامتی افراد را بشدت تحت تاثیر قرار دهند. این مواد سمی تقریبا تمامی اعضاء بدن را می توانند گرفتار کنند و از اختلالات ساده تا سرطانهای مختلف را ایجاد نمایند. امروزه قوانینی وجود دارند که مانع آسیب به افراد در محیط کار می شوند. مواد سمی در اطراف انسان می تواند باروری وی را تحت تاثیر قرار دهد. آن ممکن است در مردان بصورت ناباروری و در زنان بصورت ناباروری، سقطهای مکرر و وجود نقائص مادرزادی در جنین خود را نشان دهد. در این مقاله از اثرات محیط کار بر روی باروری مردان صحبت می شود.

زندگی ماشینی، افزایش تولید مواد سمی، و سودخواهی کارتلهای بزرگ صنعتی اثرات زیانباری بر سلامتی انسانها از جمله باروری در مردان داشته است. از هر 10 زوج تقریبا یکی از آنها نابارور است و 20-10 درصد حاملگیها منجر به سقط می شوند. از نوزادانیکه زنده بدنیا می آیند، 7 درصد دارای وزن اندک و 3 درصد دارای نواقص مادرزادی مهم هستند. بررسیها نشان می دهند که در 50 سال گذشته از کیفیت و کمیت اسپرم در مردان کاسته شده است و این سبب شده است که عوامل محیطی موثر بر سلامتی انسانها مورد بررسی قرار گیرند. انستیتو ملی سلامتی شغلی در آمریکا حدود 104000 ماده شیمیائی و فیزیکی که افراد با آنها در محل کار سر وکار دارند، مشخص کرده است. مهمترین این مواد در زیر توضیح داده می شوند.

فلزات

سرب: اولین فلزی که ثابت شد اثر زیانبار در سلامتی انسان از جمله باروری دارد، سرب (Lead) بود. یک بررسی نشان داده است که اگر میزان سرب در خون یک مرد افزایش یابد میزان سقط جنین در همسر وی زیاد می شود. علاوه از آن ثابت شده است که وجود نقص مادرزادی در نوزاد رابطه مستقیم با میزان سرب خون پدر دارد. در مردانیکه با سرب سر و کار دارند هر قدر میزان سرب خون افزایش می یابد از تعداد اسپرمها و حرکت آنها کاسته می شود. در یک بررسی دیگر مشخص شده است که در زوجهائیکه شوهر با سرب سروکار دارد مدت زمان انتظار تا حامله شدن همسر بیشتر است. فقط افزایش مختصر در میزان سرب خون (400 میکرو گرم در لیتر) می تواند اثرات سوء شدید بر روی اسپرمها داشته باشد. سردسته مشاغلی که با سرب سر و کار دارند باطری سازی و اسلحه سازی است. سایر مشاغل عبارتند از لوله سازی، تولید رنگ، سرامیک و کالک می باشند.

کادمیوم: حتی اگر میزان کادمیوم خون به مقدار اندک افزایش یابد (10 میکرو گرم در لیتر) از تعداد و حرکت اسپرمها به مقدار زیادی کاسته می شود. در صنعت موارد زیادی وجود دارند که در آن کارگر مواجه با کادمیوم می شود که مهمترین آنها صنعت لامپ تصویر تلویزیون است. از کادمیوم بطور وسیع در باطریها، تولید آلیاژ، رنگدانه، سلولهای خورشیدی و پوشش فلزات استفاده می شود.

کرومیوم: این ماده سبب تحلیل رفتن بیضه و کاهش تعداد اسپرم می شود. شغل جوشکاری با مقدار زیادی از کرومیوم سروکار دارد. کاهش تعداد اسپرم در جوشکاران در تعدادی از بررسیها نشان داده شده است. در صنعت ذوب فلزات بخصوص فولاد، کارگر با مقادیر زیادی کرومیوم سر و کار دارد.

مس: امروزه مشخص شده است که مس سبب کاهش در تعداد اسپرمها، حرکت اسپرمها و شکل طبیعی اسپرمها می شود. از مس در صنعت لعاب دادن و صیقل کاری بطور وسیع استفاده می شود، حتی در لعاب شیشه نیز بکار می رود. مسمومیت با مس در کودکان نیز دیده می شود. علت آن اسباب بازیهائی است که حاوی مقادیر زیادی مس هستند.

سایر فلزات سمی نیز وجود دارند مثل منگز و آهن. در مواردیکه فردی با چند فلز سمی سروکار دارد اثرات سمی نیز بیشتر می شود. در یک بررسی مشخص شد که افرادیکه بیش از 20 سال با سرب و کادمیوم سر و کار داشتند میزان ابتلا به بیماری پارکینسون در آنها سه برابر جمعیت عادی بود. در این بیماری یک قسمتی از مغز کار خود را از دست می دهد.

سموم دفع آفات

در سال 1977 مشخص شد که مردانیکه در کارخانجات تولید کننده سموم دفع آفات کار می کنند، میزان بچه دار شدن در آنها کاهش یافته است. در صنعت سموم دفع آفات از مواد زیادی استفاده می شود که مهمترین ماده سمی برای انسان Dibromochloropropane است که به اختصار به آن DBCP گفته می شود. این ماده حتی می تواند سبب آزواسپرمی (تعداد اسپرمها صفر) دائمی شود. مردانیکه توسط DBCP دچار آزواسپرمی شده اند؛ اگر شغل خود را عوض کنند بعد از حدود 4 سال در یک سوم آنها اندکی بهبودی حاصل می شود که معمولا برای باروری کافی نیست. هر صنعت و شغلی که در آن فرد مواجه با DBCP می شود، قدرت باروری بشدت آسیب می بیند. در این مردان کارکرد بیضه ها مختل شده و میزان هورمون تستوستر ون خون کاهش می یابد و در نتیجه سبب اختلالات جنسی نیز می شود.

اتیلن دی بروماید: از دیگر مواد سمی که بطور وسیع در صنعت سموم دفع آفات مورد استفاده قرار می گیرد، اتیلن دی بروماید می باشد. اثر سمی آن بر تولید اسپرم اثبات شده است. هر قدر مدت زمان مواجه با این ماده بیشتر می شود از قدرت باروری مرد کاسته می شود.

کارباریل: این ماده سمی نیز بطور وسیع در صنعت تولید سموم گیاهی و حشره کشها مورد استفاده قرار می گیرد. از خصوصیات آن تجمع در بدن و مسموم کردن تدریجی فرد است. مردانیکه با مقادیر زیاد این ماده و بمدت طولانی با آن سرو کار داشتند، از تعداد اسپرم آنها بشدت کاسته شده بود.

تعداد سموم دفع آفات بسیار زیاد است باید بخاطر داشت که تمامی افرادیکه در اینگونه محیطها کار می کنند در معرض آلودگی هستند و اثرات سوء مختص افرادیکه سر و کار مستقیم با این مواد دارند نیست.

حلالهای صنعتی

حلالهای صنعتی را مواد شیمیائی صنعتی نیز می گویند. مهمترین حلالهای صنعتی مواد گروه اتیلن گلایکول هستند و مهمترین مواد این گروه شامل

2-متوکسی اتانول 2-Methoxyethanol (2-ME) و 2-اتوکسی اتانول 2-Ethoxyethanol (2-EE) می باشند. به آنها حلالهای آلی نیز می گویند و بطور وسیع در صنعت رنگرزی، نقاشی و رقیق کننده ها استفاده می شوند. بررسیها نشان داده اند که هر دو 2-متوکسی اتانول و 2-اتوکسی اتانول دارای اثرات سوء بر باروری مردان بوده و علاوه از آن سبب نقائص تکاملی در جنین نیز می شوند. در افرادیکه تماس متوسط با این دو ماده داشته اند میزان احتمال کاهش تعداد اسپرم به زیر 12 میلیون 4 برابر افراد عادی است.

هیدروکربنها: از این ماده نیز به عنوان حلال صنعتی به مقدار زیاد استفاده می شود. ثابت شده است که قرار گرفتن در معرض هیدروکربنها سبب آسیب به باروری مرد می شود.

استرهای فتالات: استرهای فتالات نه تنها سبب آسیب به باروری مرد می شوند، بلکه سبب جهش ژنی نیز می شوند. از این ماده حتی اگر به میزان یک میلی لیتر به ازای هر کیلوگرم وزن بدن زیر جلدی تزریق شود، سبب آسیب به باروری می شود. دو تا از استرهای فتالات که بشدت سمی هستند عبارتند از: دی-ان-پنتیل فتالات di-n-Pentyl Phthalate (DPrP) و دی-ان-پروپیل فتالات di-n-Propyl Phthalate (DPP) می باشد. DPP بطور کامل باروری را هم در مرد و هم در زن مهار می کند. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض هر دو آنها سبب تحلیل رفتن بیضه می شود.

استروژنها

استروژن یک هورمون زنانه است و بیشتر در صنعت داروسازی بکار می رود. داروهائیکه دارای مقادیر زیادی استروژن هستند عبارتند از قرصهای ضد حاملگی، و استروژنهای گیاهی. در صنعت دارو سازی در موارد زیادی ترکیبات داروئی دارای مقادیر زیادی استروژن هستند و اگر تمهیدات لازم برای جلوگیری از مواجه با آن اندیشیده نشود، سبب اثرات سوء خواهد شد. در بیضه ها سلولهائی بنام سلول سرتولی وجود دارند که از تولید اسپرم توسط بیضه ها حمایت می کنند. استروژن سبب آسیب به این سلولها می شود. یکی از قویترین استروژنها دی اتیل استیل بسترول است که سابق بر این به مقدار زیادی در پزشکی کاربرد داشت. یکی از موارد مصرف آن درمان سقط در خانمها بود. بعدها مشخص شد که میزان سرطان بیضه در فرزندان پسر مادرانیکه از این دارو در زمان حاملگی استفاده کرده بودند بیشتر از جمعیت عادی شده بود. در مردانیکه در صنعت قرصهای ضد حاملگی کار می کنند تعداد اسپرمها کاهش می یابد. از استروژنهای سمی دیگر می توان از کلردکون نام برد که اثرات سمی شدید بر قدرت باروری مردان دارد.

اشعه یونیزان و غیر یونیزان

مواجه با اشعه یونیزان و غیر یونیزان در صنعت، پزشکی و داروئی زیاد است. افرادیکه با اشعه یونیزان و غیر یونیزان کار می کنند از لباسهای محافظ بخصوص استفاده می کنند. همچنین محلهائی که در آنها اشعه یونیزان و غیر یونیزان وجود دارد، باید استانداردهای خاصی را رعایت کنند که سبب عبور این اشعه ها به بیرون و آسیب به افرادی دور و بر نشوند. مثلا در بخشهای رادیولوژی دربها و دیوارها سرب کوبی می شوند تا اشعه ایکس بیرون درز پیدا نکند. ثابت شده است که حتی تابش حتی یک دهم راد (راد واحد بیان اشعه ایکس می باشد) به بیضه ها سبب آسیب به تولید اسپرم می شود. اگر میزان تشعشع 5-3 راد باشد سبب ناباروری دائمی می شود.

گرما

برای تولید طبیعی اسپرم باید دمای بیضه ها 4-3 درجه سانتی گراد پائین تر از درجه حرات بدن باشد. در افرادیکه واریکوسل (اتساع وریدهای اطراف بیضه که سبب افزایش دمای بیضه ها می شود) و یا بیضه نزول نکرده (بیضه در داخل شکم قرار می گیرد و دمای آن افزایش می یابد) دارند تولید اسپرم توسط بیضه ها آسیب می بیند. افرادیکه در محیطهای گرم کار می کنند مثل سونا، شاطرها، کوره آهنگری، کوره آجر پزی و غیره تولید اسپرم در آنها آسیب می بیند. آسیب به بیضه ها در افرادیکه شغل آنها رانندگی است نیز دیده می شود.

کانال آپارات

https://www.aparat.com/video/profile/index/username/dr.safarinejad

کانال تلگرام بیماریهای ارولوژی:

https://telegram.me/urologicaldiseasedrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص باروری و ناباروری:

https://t.me/nabarvaridrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص سلامت جنسی:

https://t.me/salamatjensidrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص زگیل تناسلی:

https://t.me/zegiltanasolidrsafarineiad

کانال تلگرام مخصوص ترانسها:

https://t.me/Iraniantransgender

کانال کاربرد لیزر اربیوم یاگ

https://t.me/erbyaglaserdrsafarinejad

کانال بیماریهای آمیزشی

https://t.me/stddrsafarinejad