همه ساله با نزدیک شدن به ماه رمضان و در حین این ماه مبارک تعدادی از افرادیکه دارای بیماری کلیه هستند و حتی تعدادی از افرادیکه دارای کلیه های سالم هستند، در مورد اثرات روزه داری بر کلیه سئوال می کنند: آیا من می توانم روزه بگیرم؟ آیا روزه به کلیه ها آسیب می زند؟ چه اقداماتی در جهت حفظ سلامت کلیه در ماه مبارک لازم هستند؟

در این نوشتار سعی می شود که به سئوالات فوق پاسخ داده شود. به روزه داری در بیمارانیکه دارای پیوند کلیه هستند بصورت جداگانه پرداخته شده است. کلیه می تواند متحمل بیماریهای زیادی شود ولی دو مورد از شایعترین آنها سنگ کلیه و بیماری یا نارسائی مزمن کلیه ها می باشد. اول از همه باید اشاره کرد اگر یک پزشک مسلمان مورد اعتماد شما روزه گرفتن را برای شما مضر بداند، شما نباید روزه بگیرید. در بعضی موارد پزشک صلاح می داند که شما روزه را در روزهای کوتاه تر و خنک تر سال قضا کنید و یا اصلا روزه نگیرید. در هر حال تصمیم با پزشک مسلمان مورد اعتماد شما خواهد بود. قبلا در مقاله جداگانه ای به روزه داری در بیماران مبتلا به سنگ کلیه پرداخته شده است، در این مقاله سعی می شود که فقط به نارسائی مزمن کلیه اشاره گردد. در کل در تعدادی از بیماران مبتلا به نارسائی مزمن کلیه، روزه گرفتن به شرط تحت نظر پزشک بودن بلامانع است. همانطور که خوانندگان محترم مستحضر هستند بدن می تواند متحمل بیماریهای زیادی شود و این بیماریها ممکن است یک یا چند عضو در بدن را تحت تاثیر قرار دهند. کار اصلی کلیه دفع مواد زاید و کنترل آب و الکترولیتهای بدن است. ما حتی اگر در روز 10 لیتر مایع مصرف کنیم کلیه ها آنرا دفع خواهند کرد. اگر روزی کلیه‌ها از کار بیفتند، ما توسط مایعاتی که مصرف می کنیم، غرق خواهیم شد. بدین دلیل افرادیکه دچار نارسائی پیشرفته کلیه ها هستند مصرف مایعات باید محدود شود چون اگر مایعات مصرف شده از بدن دفع نشوند، آب زیادی وارد ریه ها شده و یک حالتی مثل غرق شدن در آب اتفاق می افتد. علاوه از مایعات، کلیه‌ها دفع مواد معدنی اضافی در بدن را هم بر عهده دارند. متاسفانه در جامعه ما مصرف ویتامینها و مواد مکمل مثل نقل و نبات رواج دارد که بار اضافی بر روی کلیه‌ها هستند و کلیه‌ها باید تلاش کنند که این مواد مصرفی را دفع کنند تا در بدن سمیت ایجاد نشود. در ماه مبارک رمضان خوردن و آشامیدن محدود می شود، بنابراین مهمترین عضوی که تحت تاثیر قرار می گیرد، کلیه‌ها خواهند بود. از مواد معدنی مهم سدیم و پتاسیم خون هستند. روزه داری اثر اندکی بر میزان سدیم و پتاسیم خون دارد.

بیماری کلیوی مزمن بر حسب شدت آن به 5 درجه تقسیم می شود که از خفیف شروع شده و به بیماران دیالیزی ختم می شود.

این تقسیم بندی اهمیت خیلی زیادی دارد و آن از روی میزان فیلتراسیون گلومرولی که به اختصار GFR گفته می شود محاسبه می گردد.  واحد فیلتراسیون گلومرولی میلی لیتر در دقیقه به ازای هر 1.73 متر مربع از سطح بدن است. شما می توانید از پزشک معالج خود در مورد شدت و درجه بیماری خود سئوال کنید. بطور خلاصه درجه بندی بیماری مزمن کلیه به قرار زیر است:

1. درجه یک: این بیماران دارای فیلتراسیون گلومرولی طبیعی (بالای 90) هستند ولی سایر علائم نارسائی مزمن کلیه دارند.

2. درجه 2: نارسائی خفیف کلیه ها می باشد که در آن میزان فیلتراسیون گلومرولی ما بین 89-60 می باشد.

3. درجه 3: نارسائی متوسط کلیه که در آن میزان فیلتراسیون گلومرولی ما بین 59-30 است.

4. درجه 4: نارسائی شدید کلیه که در آن میزان فیلتراسیون گلومرولی مابین 29-15 است.

5. درجه 5: که به آن نارسائی کامل کلیه گفته می شود و بیمار نیاز به دیالیز دارد. در این بیماران میزان فیلتراسیون گلومرولی کمتر از 15 است.

در تعداد قابل ملاحظه ای از موارد، نارسائی کلیه تا مراحل پیشرفته علائمی ایجاد نمی کند و یا علائم آنقدر اندک هستند که بیمار به آن اهمیت نمی دهد. در این موارد باید خیلی دقت کرد. ممکن است یک بیماری دارای نارسائی کلیه درجه دو باشد که با روزه گرفتن بدون مشورت پزشک نارسائی کلیه وی به درجه 3 و یا بیشتر تبدیل شد. یک تعداد از علائم و نشانه ها دلیل وجود بیماری کلیوی در پس زمینه می باشند. مهمترین آنها عبارتند از:

• وجود پروتئین در ادرار
• وجود خون در ادرار
• وجود اختلالات ساختمانی در سیستم ادراری مثل داشتن کلیه های پلی کیستیک و ریفلاکس ادراری
• کم خونی
• تهوع، خارش، ضعف و خستگی
• رنگ پریده گی
• تورم اندامها و بدن
• تنگی نفس
• تکرر ادرار شبانه
• پر ادراری (حجم ادرار زیاد است)
• اعمال جراحی مکرر بر روی کلیه ها
• خواب آلودگی
• فشارخون
• خونریزی از نقاط مختلف بدن

بیمارانیکه دارای موارد زیر هستند باید قبل از اقدام به روزه داری از عملکرد طبیعی کلیه های خود اطمینان حاصل کنند:

• دیابت
• فشارخون
• سابقه بیماری عروق کرونر قلبی
• سابقه بیماری عروق مغزی
• سابقه بیماری کلیوی مثل سابقه سنگهای متعدد کلیه
• سابقه هر نوع بیماری کلیه در خانواده
• سابقه بیماری سیستم ادراری مثل بزرگی پروستات

در بیمارانیکه دارای نارسائی مزمن کلیه ها بوده و می توانند با نظر پزشک روزه بگیرند باید موارد زیر تامین شوند:

• نیاز به 30 کیلو کالری انرژی به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن دارند.
• در صورت لزوم باید با نظر پزشک از مکملها استفاده نمایند
• میزان مصرف سدیم باید کمتر از 2.4 گرم در روز باشد
• از عوارض نارسائی کلیه ها بالا رفتن پتاسیم خون است که می تواند خیلی خطرناک باشد. خوردن مقادیر زیاد مواد غذائی حاوی پتاسیم می تواند میزان پتاسیم خون را به مقدار زیادی افزایش دهد.
• بیمار باید با نظر پزشک به مقدار کافی ویتامینهای محلول در چربی، عناصر کم یاب (روی، منگنز، سلنیوم و غیره) و کارنی تین دریافت کند. روزه داری نباید مانع رسانده شدن مواد فوق به بدن شود.

بیمارانیکه دارای نارسائی کلیه درجه 4 و 5 هستند نمی توانند روزه بگیرند و سه درجه مابقی باید با پزشک معالج مشورت کنند.

کانال آپارات

https://www.aparat.com/video/profile/index/username/dr.safarinejad

کانال تلگرام بیماریهای ارولوژی:

https://telegram.me/urologicaldiseasedrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص باروری و ناباروری:

https://t.me/nabarvaridrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص سلامت جنسی:

https://t.me/salamatjensidrsafarinejad

کانال تلگرام مخصوص زگیل تناسلی:

https://t.me/zegiltanasolidrsafarineiad

کانال تلگرام مخصوص ترانسها:

https://t.me/Iraniantransgender

کانال کاربرد لیزر اربیوم یاگ

https://t.me/erbyaglaserdrsafarinejad

کانال بیماریهای آمیزشی

https://t.me/stddrsafarinejad