خانمها در ماه یک بار و بمدت چند روز دچار خونریزی ماهیانه می شوند که به آن قاعدگی، عادت ماهانه و یا پریود گفته می شود. خونریزی حین عادت ماهانه باید به میزان طبیعی باشد، اگر آن بیش از میزان طبیعی تعریف شده باشد به آن خونریزی بیش از حد و یا منوراژی گفته می شود. عده ای تصور می کنند که دارای خونریزی زیاد هستند ولی وقتی بررسی می شود متوجه می شویم که تصور بیمار نادرست بوده است.

احتمالاً بسیاری از خوانندگان محترم بر این باورند که هورمون رشد فقط در دوران رشد دارای اهمیت است و بعد از آن از اهمیت آن کاسنه می شود، ولی باید دانست که بالغین نیز ممکن است همانطور که دچار کمبود هورمون تیروئید می شوند، دچار کمبود هورمون رشد نیز بشوند.

اختلال در تکامل جنسی یکی از مشکل ترین مواردی است که پزشک با آن مواجهه می شود. اختلال در تکامل جنسی سبب ابهام دستگاه تناسلی خارجی (Ambiguous Genitalia) در موقع تولد شده طوریکه جنس بچه (پسر یا دختر بودن) به راحتی قابل تشخیص نیست. با پیشرفتهای علم پزشکی تشخیص سریع و دقیق این بیماری میسر شده است. این بیماری را باید هر چه زودتر تشخیص داد و جنس بچه را مشخص نمود و درمانهای لازم را شروع کرد. در تعیین جنس

بلوغ دیررس (Delayed Puberty) بدین معنی است که در یک پسر بچه تغییرات فیزیکی و هورمونی که باید با افزایش سن به اتفاق بیفتند، به موقع حادث نمی شوند. سه درصد پسر بچه ها گرفتار بلوغ دیررس می شوند. بلوغ دیررس در پسرها (Delayed Puberty in Boys) خیلی شایع تر از دخترها می باشد. این تأخیر ممکن است چند سال طول بکشد و اگر کودک سرانجام به بلوغ کامل ولی با تأخیر برسد، به آن بلوغ دیررس سرشتی گفته می شود.

پرکاری مادرزادی غدۀ فوق کلیه Congenital Adrenal Hyperplasia (CAH) یک بیماری مادرزادی و ارثی است که طیف نسبتاً وسیعی از انواع مختلف را شامل می شود. در هر نوع، کمبود یا فقدان یک آنزیم وجود دارد که علائم بالینی مخصوص به خود را ایجاد می کند.

استروئیدهای آنابولیک(Anabolic Steroids) یا داروهای آنابولیک یا مواد نیروزا، برای اولین بار در دهۀ 1930 ساخته شدند و در پزشکی موارد استفاده اندک دارند. در سال 1939، Ruzicka و Butenandt بعلت سنتز تستوسترون در آزمایشگاه، برندة جایزة نوبل شیمی شدند. موضوع مورد بحث این نوشتار مصرف پزشکی این داروها نیست، بلکه سوء مصرف این داروها است که بدون تجویز پزشک و در مقادیر زیاد مورد استفاده قرار می گیرند.

افزایش هورمونهای مردانه (Androgen Excess) شایعترین اختلال غدد درون ریز در خانمها در سن باروری می باشد. میزان شیوع آن 8 درصد است. یعنی از هر 12 نفر خانم یک نفر مبتلا به آن می باشد. یکی از عوارض مهم این بیماری افزایش رویش مو در صورت و بدن و افزایش ریزش موهای سر می باشد. عامل طاسی در مردان هورمون تستوسترون است.

آندروژنها (Androgens) یا همان هورمونهای مردانه از بدو تولد نوزاد پسر تا پایان عمر نقش عمده در زندگی مرد دارند. این نقش وقتی بیشتر آشکار می شود که با افزایش سن مرد از میزان هورمونهای مردانه کاسته شده و مرد را دچار عوارض آن می کند که در جامعه ما آنها را بیشتر به افزایش سن و پیری نسبت می دهند. تشخیص صحیح کمبود هورمونهای مردانه در مردان مسن و جایگزینی صحیح در بهبود کیفیت زندگی این افراد نقش بسزائی دار

یائسگی در زنان یا به اصطلاح علمی آن منوپوز یک پدیدة فیزیولوژیک بخوبی شناخته شده ای است، که تقریباً هیچ خانمی را فرار از آن متصور نمی باشد. ولی یائسگی در مردان (Andropause) یک فرایند پیچیده و هنوز مورد بحث و جدل است. امروزه با افزایش طول متوسط عمر در جوامع مختلف، کیفیت زندگی در مردان مسن بیشتر مورد توجه قرار گرفته است. در مردان، افزایش سن همراه با کاهش پیشروندة سطح هورمون مردانه یا همان تستوسترون

خانمها نیز مثل مردان دارای هورمونهای مردانه (Testosterone) می باشند. هورمونهای مردانه هم در خانمهای جوان و هم در خانمهای یائسه نقش عمده در عملکرد جنسی طبیعی و کیفیت زندگی خوب دارند. در خانمهای یائسه کمبود هورمون مردانه ممکن است همراه با احساس خستگی، کمبود انرژی و کاهش میل جنسی باشد. تشخیص صحیح کمبود هورمونهای مردانه و درمان مناسب آن سبب بهبود قابل ملاحظه کیفیت زندگی این زنان می شود.

یکی از خصوصیات بارز زنانه پریود شدن ماهیانه می باشد. تقریباً تمام خانمها در طول دوران زندگی عدم پریود شدن را تجربه می کنند ولی اگر عدم پریود شدن سه ماه متوالی باشد (عده ای آنرا شش ماه در نظر می گیرند) به آن در اصطلاح پزشکی آمنوره (Amenorrhea) گفته می شود.

برخلاف تصور اکثر مردم، مردان نیز مثل زنان با افزایش سن یائسه می شوند. با افزایش سن مرد و ورود وی به دهۀ 50 و 60 زندگی کم‌کم عضلات لاغر می شوند، قدرت عضلانی کاهش پیدا می کند، استخوانها پوک می شوند، حافظه ضعیف می شود و موهای بدن شروع به ریزش می کنند و اکثر مردم این تغییرات را به حساب پیری می گذارند، در صورتیکه علت تغییرات فوق کاهش سطح هورمونهای مردانه است.

پرموئی (Hirsutism) عبارت از رویش مو در آن قسمت از بدن خانمها که در حالت طبیعی فاقد مو بوده و یا میزان موی این قسمتها حداقل است. بعنوان مثال رویش مو در ناحیه صورت و سینه خانمها پرموئی تلقی می شود. آن یک بیماری نسبتا شایع است و از هر 20 خانم یک نفر را گرفتار می کند. باید توجه داشت که پرموئی یک علامت طبی است نه یک بیماری. آن ممکن است نشان از وجود یک بیماری جدی در خانم باشد.

اختلالات پریود (Menstrual Disorders) در خانمها شایع است و اغلب موجب نگرانی خانمها می شود. یکی از این اختلالات عدم پریود شدن در ماههای پشت سرهم می باشد که در اصطلاح پزشکی به آن آمنوره (Amenorrhea) گفته می شود. آمنوره علل بسیار زیادی دارد و گاهاً علت آن عملکرد خود بیمار است.

ترشح شیر از سینه های خانمها در هنگام شیردادن به بچه و یا بدنبال زایمان، طبیعی است ولی اگر در مواردی غیر از آنها اتفاق بیفتد غیر طبیعی بوده و به آن ترشح شیر نابجا گفته می شود. اصطلاح علمی آن گالاکتوره (Galactorrhea) است. ترشح شیر نابجا از سینه ها بخودی خود یک بیماری نیست، بلکه یک علامت است و ممکن است نشان از وجود یک بیماری زمینه¬ ای باشد.

اختلالات پریود (Menstrual Abnormalities) در خانمها شایع است و اغلب موجب نگرانی خانمها می شود. یکی از این اختلالات عدم پریود شدن در ماههای پشت سرهم می باشد که در اصطلاح پزشکی به آن آمنوره (Amenorrhea) گفته می شود. آمنوره علل بسیار زیادی دارد و گاهاً علت آن عملکرد خود بیمار است.